Op vrijdag 19 oktober werd de demo, met daar voorafgaand een theoretische sessie, in Idaerd georganiseerd. De theorie kwam in dorpshuis It Lokaal aan bod en daarna ‘verhuisden’ we naar het terrein van onze gastheer, boer Nijdam, waar de demo met de baggerpomp plaatsvond. Voor de bijeenkomst was veel animo, er waren met name veel studenten van Aeres MBO Loonwerk aanwezig. Mooi om de dialoog met de jeugd aan te gaan en ze mee te nemen in de wereld van agrarisch natuurbeheer.
Gastheer Nijdam
Maatschap Nijdam heeft 95 melkkoeien en heeft tal van pakketten agrarisch natuurbeheer afgenomen. Dit om tot een meer duurzame bedrijfsvoering te komen en eerlijkheidshalve ook om punten te verkrijgen voor het keurmerk On the way to PlanetProof van Friesland Campina. Inmiddels wordt voor het 5e seizoen ecologisch slootschonen uitgevoerd. Uiteraard is beter zichtbaar wat er boven het water verandert, dan onder het water. Zo ziet de boer een veel grotere diversiteit aan planten en kruiden in de oevers.
Fokelien Looijnga – ecoloog bij Wetterskip Fryslân
Fokelien vertelde bevlogen over het unieke polderlandschap in Nederland.
In Nederland ligt 300.000-400.000 km sloot
In Friesland ligt:
- 21.700 km boerensloot (overig water)
- 6000 km hoofdwatergang (beheer WF)
- 11.500 km schouw
De primaire functie van de sloten is de aan- en afvoer van water.
Voor een kwalitatief goede sloot (waterkwaliteit) is het heel belangrijk dat er een diversiteit aan flora en fauna aanwezig is. Planten zuiveren het water, zijn voedsel voor tal van diertjes en zorgen ervoor dat er geen oeverafkalving plaatsvindt.
Jaap Zuidersma – ecologisch medewerker bij It Lege Midden
Jaap vertelde waarom het belangrijk is dat sloten gebaggerd worden.
Voor de sloot zelf:
- Voor de doorstroming moet minimaal 40 cm waterdiepte zijn.
Voor de planten en dieren:
- Baggeren haalt de rijkheid uit de sloot dit is goed voor de plantengroei.
- Zo wordt het evenwicht in de sloot bevorderd, dit is goed voor planten en dieren.
- Bacteriën zetten het slib om in water en CO2, planten nemen dit op en produceren O2 voor bacteriën en waterdieren. Slib groeit hierdoor minder hard weer aan.
- Maar er moet ook bagger achterblijven voor de planten en dieren en tegen veenoxidatie (sulfiet).
- Planten wortelen deels in het slib.
Winters kruipen dieren in de baggerlaag.
Het baggerseizoen is van 1 september tot 1 november. Tot en met augustus is het nl. paaitijd voor vissen, kleine visjes kunnen dan meegezogen worden in de pomp. Na 1 november kruipen dieren in de baggerlaag, daarom wordt er ook dan niet gebaggerd.
Demo baggeren
Loonwerker Jan Peenstra liet zien hoe hij met de peilstok eerst de bestaande baggerlaag opmeet, voordat hij start met baggeren.
Verder kwam aan de orde:
- Baggerperiode loopt van 1 september tot 1 november.
- Baggeren wordt om de 6 jaar uitgevoerd.
- Baggeren zonder vleugels.
- Geen Hemos baggerpomp.
- Alternerend baggeren, beurtelings diep en ondiep, variatie en dikte sliblaag van 10 tot 50 cm, eerst 25 meter op 10 cm van de bodem dan 25 meter op 50 cm van de bodem.
- Bagger met een laag gestaag tempo.
- Boven watertemperatuur van 25 graden niet baggeren, te weinig zuurtstof.
- Werk richting open einde, bij doodlopend einde 15 meter voor eind stoppen en dan vanaf doodlopend einde terug.
- Bagger wordt minimaal 5 meter over het land gespoten.
- Bij brede sloten (+- 8 meter) in een dubbele voor baggeren vanaf beide kanten van de sloot.
- Het ILM heeft nu in Q-gis een baggerplan waar vanuit 4 loonwerkers het baggeren uitvoeren voor de deelnemers.
Klik hier voor nog meer informatie over ecologisch slootschonen.
