In samenwerking met het bedrijf Groeibalans zijn acht bedrijven in 2018 gestart met de pilot ‘Bodemvruchtbaarheid’. Op elk bedrijf zijn zowel een proef- als een schaduwperceel geselecteerd welke gedurende de projectperiode worden gemonitord. Binnen de eerste fase van de pilot bodemvruchtbaarheid (2018-2020) is gestart met het onderzoeken naar het effect van het werken aan bodemvruchtbaarheid op bodembiologie, bodemchemie, bodemfysiologie en de waterhuishouding (bodemvocht). In deze tweede fase willen we hieraan vervolg geven en het onderzoek verder uitbreiden.
In het project ligt de focus op het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en de vochthuishouding in relatie tot de veenweideopgaven. Parrallel hieraan is gekozen voor een integrale (kringloop)benadering vanuit het bedrijfssysteem, waarbij de bodem binnen de bedrijfskringloop centraal staat. Werken aan de bodem hangt samen met keuzes die de melkveehouder maakt op het gebied van bemesting en rantsoen. Boeren krijgen hierover jaarlijks advies, en veranderingen worden bijgehouden in het radardiagram binnen de bedrijfskringloop, zoals ook in de eerste fase is gedaan (zie afbeelding). Dit geeft boeren handvatten over het toekomstbestendig boeren in het veenweidegebied. Binnen het vervolg zal meer maatwerk op bedrijfsniveau worden geleverd.
Het doel van de pilot is om te onderzoeken of door middel van het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid de bodembiologie, -chemie en -fysiologie verbeterd kan worden en het bodemvochtgehalte kan worden verhoogd, als bijdrage aan de oplossing voor de veenweideproblematiek.
Na 4 jaar zijn er veranderingen in de bodem waar te nemen. Zo is de Ca/Mg verhouding hoger en is ook de bodemstructuur zichtbaar verbeterd. Uit de metingen aan bodemleven blijkt dat de rode wormen, met name de strooiselbewoners, positief reageren op de bodemverbeteringsproducten. Het aantal rode wormen liet een toename zien op het doelperceel. Daarnaast werd er een positieve relatie gevonden tussen het aantal rode wormen en het calciumgehalte en de pH-waarde.
In het najaar van 2021 zijn op de proefpercelen voor het vierde jaar op rij de bodemverbeteringsproducten uitgereden, bestaande uit 1 ton zeeschelpenkalk en 0,5 ton zeemineralen. In april volgt er een bedrijfsbezoek waarbij voor alle bedrijven de bedrijfskringloop wordt doorgenomen op de onderdelen Koe en Bedrijf, Mest, Bodem en Gewas. De deelnemers krijgen hierbij advies over het verbeteren van de kringloop en de bodemvruchtbaarheid.
Dit voorjaar zal er een aantal demo’s worden georganiseerd waarbij belangstellenden de percelen kunnen bekijken en worden bijgepraat over de resultaten tot nu toe.