De langdurige droogte en het wegvallen van muizen eisen hun tol in de natuur. Weidevogels beleven een rampzalig seizoen. Zelfs hun predatoren lijden honger.
Oorzaken
De oorzaken? In de eerste plaats is er de droogte die in maart intrad. Die maakte de bodem hard, waardoor de wormen voor de vogels praktisch onbereikbaar waren. Vogels kwamen daardoor moeilijk op gewicht en begonnen laat aan de leg. De grutto’s die Van der Velde en zijn collega’s vangen voor onderzoek zijn uitgesproken mager. Hun kuikens troffen het ook slecht. Door de hoge temperaturen waren veel veldkruiden al vroeg uitgebloeid, waardoor de bijbehorende insectenweelde al was vervlogen voor de kuikens er van konden eten.
De weidevogels kregen daar bovenop te maken met roofdieren die het hadden voorzien op eieren, kuikens én volwassen dieren. Vorig jaar kwamen marterachtigen en roofvogels gemakkelijk aan de kost door de overdaad aan veldmuizen, waardoor ze zich ook uitbundig voortplantten. Nadat de muizenpiek uitdoofde na de natte maand februari, gingen deze predatoren op zoek naar een alternatief. Hetzelfde beeld was te zien in 2015, ook een jaar na een veldmuizenuitbraak.
‘Dramatysk jier’
In Van der Velde’s domein kwam de klap hard aan. ,,It komt der op del dat suver alles ophelle is. Der wie al in hiel soad predaasje yn de nesten, mar ek fan de piken bliuwt hiel weinig oer.’’ Vergelijkbare geluiden zijn elders in de provincie te horen. Simon de Winter, boswachter voor Natuurmonumenten in de reservaten Skrok en Skrins, Hegewiersterfjild en Lionserpolder rept van ,,in dramatysk jier’’. In Skrok en Skrins zijn met een provinciale ontheffing steenmarters weggevangen. De Winter: ,,Mar ek dêr is it net goed gien. We ha se net allegear pakke kind.’’
Marters
Peenstra vindt dat het tijd is voor een intensievere aanpak van de marterfamilie. Hij trekt een parallel met de muskusrattenbestrijding. ,,It is in lestige diskusje, mar miskien moatte we wol ta op it oanstellen fan skeabestriders. As we elts jier in slompe jild yn greidfûgels stekke, sille wy in kear in kar meitsje moatte. We hoege net de hiele provinsje leech te fangen, mar kinst wol yn bepaalde gebieten oan fierdergeand predaasjebehear dwaan. De koal en de geit sparje, dat slagget net. Dan kinne we it jild better yn de âldereinsoarch stekke.’’
Toch is het veld voor de predatoren ook geen luilekkerland. Inge van der Zee van de BFVW: ,,De foksen dy’t sketten wurde en de stienmurden dy’t deariden wurde, binne allegear like meager. Dan snapst wol dat dy net om de beskikbere proaien hinne rinne.’’
Concurrentie
Egbert van der Velde bespeurt concurrentie onder de rovers. ,,Op nestkamera’s sjochst dat bepaalde nesten troch meardere predatoaren leechfretten wurde. Earst hellet in murd der twa aaien út en letter giet in swarte krie mei de rest oan de haal. Sjochst it ek by de rôffûgels yn it fjild. Dan pakt in mûzefalk in jonge einepyk en spat der fuortendaliks in hoanskrobber op ôf dy’t sa’n pyk ôfpakke wol, folge troch twa krieën dy’t itselde besykje. Oan sokke taferielen sjochst dat der honger yn it fjild is.‘’